Tescilli markalar KHK/556 hükümlerine göre, tescil edilmemiş markalar ise TTK’nın haksız rekabet hükümlerine göre korunur (TTK. M. 57,b. 5). Haksız rekabet konusu ayrıca incelendiği için, aşağıda yalnızca KHK/556’ ya uygun olarak tescil edilmiş olan markaların korunmasına ilişkin hususlara ana hatlarıyla yer verilecektir.
- Marka Hakkına Tecavüz Sayılan Davranışlar (KHK/556’nınm.61)
Marka hakkına tecavüz sayılan davranış ve fiiller şunlardır:
- KHK/556’nın 9. Maddesinin ihlali. Bu maddede sayılan hususlar yukarıda, marka sahibinin tescilli markasının başkası tarafından kullanılmasını yasaklama hakkı kapsamında belirtilmiştir.
- Marka sahibinin izini olmadan tescilli markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek.
- Markanın taklit edildiğinin bildiği ya da bilmesi gerektiği halde, bu markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak veya bir başka şekilde ticaret alanına çıkarmak veya bu amaçlar için ithal etmek veya ticari amaçla elde bulundurmak.
- Lisans sözleşmesi ile verilen hakları izinsiz olarak genişletmek veya başkasına devretmek
- Markayı taklit etme ya da taklit markalı malları ticari amaçlarla kullanma fiillerini iştirak, yardım veya teşvik etmek ya da hangi şekilde ve şartlarda olursa olsun bu fiillerin yapılmasını kolaylaştırmak.
- Kendisinde bulunan taklit markalı ürünün veya ticaret alanına çıkarılan malın nereden alındığını veya nasıl sağlandığını bildirmekten kaçınmak.
- Hukuki Sorumluluk (KHK/556,M.62)
Marka hakkı tecavüze uğrayan marka sahibi mahkemeden aşağıdaki taleplerde bulunabiliri:
- Marka hakkına tecavüz sayılabilecek olayların tespiti (KHK/556’nınm.61)
- Marka hakkına tecavüz fiillerinin durdurulması
- Tecavüz giderilmesi, maddi ve manevi zararın tazmini
- Marka hakkına tecavüz dolayısıyla üretilmesi veya kullanılması cezayı gerektiren eşya ile bu eşyaları üretmeye yarayan araç, cihaz, makine gibi vasıtalara el konulması.
- Marka hakkına tecavüz sebebiyle el konulan ürünler üzerinde kendisine mülkiyet hakkı tanıması. Bu burumda, söz konusu değeri tazminat miktarından düşülür. Bu değer kabul edilen tazminatı aştığı zaman, marka sahibinin fazlayı karşı tarafa ödemesi gerekir.
- Marka hakkına tecavüzün devamını engellemek amacıyla, el konulan ürünler ve araç üzerindeki markaların silinmesi ve tecavüzün önlenmesi bakımından zorunlu ise imha edilmesi
- Marka hakkına tecavüz eden kişi aleyhine verilen kararın, masrafları bu şahısa ait olmak üzere ilgililere tebliğ edilmesi ve yayın yoluyla kamuya duyurulması.
Markaya tecavüz sebebiyle açılacak hukuk davaları, marka sahibi, inhisari lisansa sahip olan kimse ve bazı şartlara bağlı olarak basit lisansa sahip olan kimse tarafından açılabilir. Kendisine karşı dava açılacak olan davalı ise marka hakkına tecavüz sayılan fiilleri işleyen kimsedir. Mesela, marka sahibinin izni olmaksızın taklit markalı ürünleri üreten, satan, dağıtan veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkaran veya bu amaçlar için ithal eden veya ticari amaçla elde bulunduran kişilere karşı dava açılabilir. (KHK/556,m.64/1).
Marka sahibi tarafından açılacak hukuk davalarında görevli mahkeme, ihtisas mahkemeleri ya da bu Adalet Bakanlığının teklifi üzerine HSYK’nca ihtisas mahkemesi olarak görevlendirilecek asliye ticaret ( yoksa asli hukuk ) mahkemesidir. Yetkili mahkeme davacının ikametgâhı, suçun işlendiği yer ve marka hakkına tecavüz fiilinin etkilerinin görüldüğü yer mahkemesidir. (KHK/556,m.63,71).
Marka hakkına tecavüz sebebiyle açılacak hukuk davaları, tecavüz sayılan fiilin meydana gelmesinden itibaren 1 yıl, zararın ve failin öğrenilmesinden itibaren ise bir yıllık zaman aşımına tabidir (KHK/556,m. 70, BK. M.60). Süre tecavüz sayılan fiilin tamamlanmasıyla işlemeye başlar. Yani tecavüz fiili sürdükçe zamanaşımı işlemeye başlamaz.
- Cezai Sorumluluk
KHK/556’nın 61/A markalarla ilgili suç ve cezaları düzenlemektedir. Bu hüküm KHK’ye sonradan ilave edilmiş ve 2004 yılında bazı değişikliklerle birlikte cezalarda değişiklikler yapılmıştır. Buna göre markalarla ilgili suç ve cezalar üç guruba ayrılmaktadır.
- Marka sahibi olarak belirtilmesi gereken kimlik bildirimini gerçeğe aykırı olarak yapılan marka koruması olan bir eşya veya ambalajı üzerine konulmuş marka koruması olduğunu belirten işareti yetkisi olmadan kaldıranlar, kendisini haksız olarak marka başvurusu veya marka sahibi olarak gösterenler hakkında, bir yıldan iki yıla kadar hapis cezasına veya ondörtmilyar liradan yirmiyedimilyar liraya kadar ağır para cezasına veya her ikisine birlikte verilir.
- Mevcut olmadığını veya üzerinde tasarruf yetkisi bulunmadığını bildiği veya bilmesi gerektiği halde, 39 uncu maddede belirtilen haklardan birini veya bu hakla ilgili lisansı başkasına devreden, veren, rehneden, bu haklar üzerinde herhangi bir tasarrufta bulunanlar ile korunan bir tasarım hakkının sahibi olmadığı veya koruma süresinin bittiği veya tasarım hakkının hükümsüzlüğü veya tasarım korunmasından doğan hakkının sona ermesi durumlarında, kendisinin veya başkasının imâl ettiği veya satışa çıkardığı eşyaya veya ambalajlarına veya ticarî evrakına veya ilânlarına, hukuken korunan bir tasarım hakkı ile ilgili olduğu kanısını uyandıracak şekilde işaretler koyanlar veya bu amaçla ilân ve reklamlarda, bu tarz yazı, işaret veya ifadeleri kullananlar hakkında, iki yıldan üç yıla kadar hapis cezası veya yirmiyedimilyar liradan kırkaltımilyar liraya kadar ağır para cezasına veya her ikisine,
- ) 48 inci maddede yazılı fiillerden birini işleyenler hakkında iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına veya yirmiyedimilyar liradan kırkaltımilyar liraya kadar ağır para cezasına veya her ikisine, ayrıca işyerlerinin bir yıldan az olmamak üzere kapatılmasına ve aynı süre ticaretten men edilmelerine, Hükmolunur.