A. Ciro Edilenin Belli Olup Olmaması Açısından
Tam Ciro
Ciro şerhinde cironun kimin lehine yapıldığı başka bir ifade ile hakkın kime devredildiği belli olan cirolardır.
Örn: Nazan Kayacı’ya ödeyiniz.
Burada hakkın kime devredildiği bellidir. Bu tam cirodur.
Beyaz Ciro
Ciro lehtarı belli değildir. Yani lehine ciro yapılan kimse belli değildir.
Örn: Ödeyiniz.
Ya ödeyiniz şeklinde ya da sadece imza ile olur.
Bir Poliçeyi Beyaz Ciro İle Devralan Kimse Ne Yapabilir?
- Kendi adına yazıp tam ciroya çevirebilir.
- Poliçeyi devretmek istediği kişinin ismini yazar.
- Poliçeyi başkasına devredebilir. Bu durumda ödenmezse hamile karşı sorumluluğa gidilir.
- Poliçeyi hiç birey yapmadan elden teslim yoluyla devredebilir. Bu en faydalı yöntemdir.
B. Cironun Amacı Açısından
Temlik Cirosu: Poliçeden doğan alacak hakkını devretmek için yapılır Temlik cirosunun 3 fonksiyonu vardır.
- Devir Fonksiyonu hakkı devreder.
- Teşhis Fonksiyonu hak sahibini belirlemeye yarar. Nitekim vadesi geldiğinden ancak şeklen yetkili hamil olan kimse ödeme talebinde bulunabilir.
- Teminat Fonksiyonu senedi temlik cirosu ile devreden kimse senet bedelinin ödenmemesinden dolayı hamile karşı sorumludur.
Tahsil Cirosu: Senetten doğan hakları devretmez. Senet bedelinin ciro eden adına tahsil edilmesi ve buna bağlı diğer işlerin yapılması için yetki verir. “Tahsil içindir.” İbaresi yer almalıdır.
Tahsil Cirosu ile devralan kimseye karşı kişisel defi ileri sürülebilir.
Rehin Cirosu: Poliçede yer alan hakkı bir kimseye rehin etmek amacıyla yapılır. “Belli Teminat” veya “Rehin İçindir.” gibi ibareler içermelidir. Bir poliçeyi rehin cirosu ile devralan kimse temlik veya rehin cirosu yapamaz ancak tahsil cirosu (vekâlet cirosu) yapabilir.
- Borcu devredene karşı sahip olduğu kişisel defileri rehin alana karşı kullanamaz
Poliçede Vade
- Vade poliçenin ödenmesi gereken gündür. (Muacceliyet)
- 4 Tür vade söz konusudur
- Belirli bir günde ödenecek poliçe
Örn: Haziran 2014
- Keşide tarihinden belli bir süre sonra ödenecek poliçe
- Göründüğünde ödenecek poliçeler. Bunların ibraz süresi ise azami 1 yıldır. 1 yıl düzenleme tarihinden başlar.
- Görüldüğünde (ibrazından) belli süre sonra ödenmesi gereken poliçeler buradaki görme kabul işlemi ile olur
G + 90 gün = Kabul Tarihi + 90 gün
Hükümler
- 4 çeşit vadeden başka bir vade konulmaz. Konulursa senet geçersiz olur.
- Bedeli taksitlendirme anlamına gelecek bir vadelendirme de yapamazsınız.
- Muhatabın poliçeyi ödemekle yükümlü tutan beyanı kabuldür. Kabul muhatapça poliçeye yazılan ve vadesinde senedin ödeneceğini bildiren tek taraflı soyut kayıtsız şartsız bir beyandır. (ödeyeceğim)
Poliçede Aval (Poliçe Kefaleti)
- Aval poliçe ile borçlanmış kişiler yararına verilen bir tür kefalettir.
- Avalist (Aval veren) poliçenin tamamen veya kısmen ödenmesini temin etmiş olur. “Aval içinde beyanı + imza + teslim”
- Avalist alacaklıya karşı sadece kendi kişisel defilerini ileri sürebilir. Lehine aval verdiği asıl poliçe borçlusunun defilerini ileri süremez
- Avalist poliçeyi öderse lehine aval verdiği şahsa ve o şahsa karşı sorumlu olanlara müracaat ederek ödediği meblağı tahsil edebilir.
Poliçede Ödeme Ve Ödememe
- Poliçenin ödenebilmesi için hamilin (alacaklının) senedi muhataba ödemek için ibraz etmesine bağlıdır.
- Kural olarak ibraz vadede yapılır. İbraz yeri muhatabın ikametgâhı veya ticarethanesidir.
- İbrazı muhataba yetkili hamil veya temsilcisi (vekili) yapar.
- Muhatap ciro zincirine göre senedi elinde bulundurmaya hakkı olan yetkili hamile ödenecek borcundan kurtulur. Ödemede hile ve ağır kusurun bulunmaması gerekir.
- Ödeme sırasında alacaklıdan senedin iadesini ister. Ayrıca birde üstüne ibra şerhi yazmasını ister.
- Kısmi ödemiş alacaklı hamil kısmi ödemeyi reddedemez. Aksi takdirde önerilen miktar nispetinde poliçe borçlularına müracaat hakkını kaybeder. Kısmi ödemede poliçe alacaklının elinde kalacaktır. Ancak borçlu yapılan ödemenin poliçeye yazılasını ve kendisine bir makbuz verilmesini talep eder.